Mogelijke redenen voor herhaaldelijk tikken:
1. Communicatie: Soms is herhaaldelijk op knoppen tikken een directe poging om te communiceren. Als iemand iets duidelijk wil maken, maar niet alle woorden kent om precies te zeggen wat hij of zij bedoelt, of zich niet altijd kan uiten, dan is het herhalen van wat hij of zij wél kan zeggen soms de beste optie. Misschien hebben ze niet geleerd waar ze de woorden kunnen vinden die ze nodig hebben, of staan die niet op hun apparaat. Misschien weten ze niet hoe ze woorden met ervaringen kunnen verbinden of zijn ze gewoon overweldigd. De herhaling kan duiden op frustratie, enthousiasme of het uitblijven van een reactie op hun boodschap.
2. Verkenning van het apparaat: Hoewel we heel snel beginnen met het vormen van het motorische patroon om een woord in een OC-apparaat te gebruiken, zijn er veel herhalingen nodig voordat het een automatisme wordt om dat woord te vinden wanneer we het nodig hebben. Dat geldt ook voor leerlingen. Net zoals mensen woorden kunnen leren zeggen of schrijven door ze vele malen achter elkaar te herhalen, kunnen leerlingen woorden vele malen achter elkaar herhalen om ze op hun OC te leren vinden. Door steeds opnieuw op een knop te tikken, kunnen ze woorden en hun locatie verkennen en dit net zo lang herhalen tot het vinden van die woorden een automatisme wordt.
3. Taalontwikkeling: Herhaling hoort bij het leren van een taal. Sommige OC-gebruikers, vooral degenen met een auditief verwerkingsprobleem, tikken herhaaldelijk op knoppen om het woord meerdere keren te horen en de betekenis ervan te leren kennen. Herhaaldelijk tikken kan het brabbelen of de vroege stadia van taalontwikkeling nabootsen, waarbij iemand experimenteert met klanken en woorden om ze te begrijpen. Voor gestalt-taalverwerkers is de basiseenheid van taal niet een woord, maar een 'stuk' of 'brok' taal. OC-gebruikers die tot deze groep behoren, herhalen soms woorden als manier om lange zinnen waarin deze woorden voorkomen, op te splitsen.
4. Stimmen: Voor OC-gebruikers kan herhaaldelijk op een knop tikken een vorm van stimmen (zelfstimulerend gedrag) zijn. Dit kan hen helpen om met stress, enthousiasme of andere gemoedstoestanden om te gaan. Het herhaalde geluid of de herhaalde sensatie van het drukken op dezelfde knop kan troost of plezier geven. In sommige gevallen is het voor de gebruiker een manier om blijdschap te tonen of om te gaan met overprikkeling. Het is belangrijk om te erkennen dat stimmen een belangrijke functie heeft en niet onderdrukt, maar juist ondersteund moet worden. Als een OC-gebruiker stimt om met een probleem om te gaan, zoals te veel prikkels, moeten we ook proberen dat onderliggende probleem aan te pakken.
Praktische manieren om herhaaldelijk tikken te ondersteunen
Nu we weten wat de mogelijke redenen voor herhaaldelijk tikken zijn, is het belangrijk dat we de OC-gebruiker ondersteunen en niet proberen om hem of haar hiervan af te brengen. Proberen om herhaalde uitingen van communicatie te verminderen, leidt tot minder communicatie, en dat is iets wat we absoluut niet willen!
1. Ga ervan uit dat het communicatie is: Als je niet zeker weet of het tikken een communicatiepoging is, ga er dan van uit dat het dat wel is. Reageer met opmerkingen als: ”Bedoel je...?” of "Ik denk dat je zegt...” en let op hun reactie. Als ze aangeven dat je het mis hebt, doe dan een nieuwe poging. Ga er altijd van uit dat acties een vorm van communicatie kunnen zijn en bouw daarop voort. Zoek ook naar mogelijke verbanden tussen het herhaalde woord en het zojuist behandelde onderwerp in de klas. Als in de klas het onderwerp 'dichtheid' is besproken bij een zink-of-drijf-test, zou 'surfen' een vraag kunnen zijn. Hoe zit het met dichtheid en surfen? Mensen blijven maar net drijven, maar als we op een dunne plank surfen komen we bijna helemaal het water uit!
2. Breid hun taalvaardigheid uit: Als het herhaaldelijk tikken specifieke woorden betreft, gebruik dan die woorden om hier verder op door te gaan. Als een OC-gebruiker herhaaldelijk 'surfen' tikt, kun je zeggen: "Surfen is leuk! Wil je praten over surfen?” Hiermee laat je niet alleen merken dat je iets met de input van OC-gebruikers doet, je helpt ze ook om hun taalgebruik te verrijken.
3. Leer ze de volumeknop en koptelefoon te gebruiken: Als de herhaling van de OC-gebruiker met communicatie te maken heeft, dan werkt het contraproductief om die herhaling te verminderen. Die optie moeten we nooit afdwingen. Wat als het een niet-herkende of verkeerd begrepen communicatiepoging is? Met een koptelefoon kunnen OC-gebruikers hun apparaat verkennen, aan taalvaardigheden werken of stimmen zonder dat iedereen om hen heen het hoort. Als ze de koptelefoon zelfstandig kunnen aansluiten en loskoppelen, kunnen ze hiermee zelf aangeven of we al dan niet op hun communicatie moeten reageren. Als OC-gebruikers het volume zo kunnen instellen dat zij hun apparaat wel kunnen horen maar anderen niet, dan heeft dat eenzelfde effect als een koptelefoon.
4. Creëer ruimte en tijd voor verkenning van het apparaat: Moedig het verkennen van het apparaat aan door speciale momenten te creëren om te tikken of te oefenen. Laat de gebruiker zonder beperkingen met de OC werken, zodat hij het systeem beter leert kennen.
5. Ondersteun stimmen: Als het herhaaldelijk tikken een vorm van stimmen is, dan is het belangrijk om een omgeving te creëren die hiertoe uitnodigt en dit ondersteunt. Sommige mensen zullen het leuk vinden als je met bepaalde vormen van stimmen meedoet. Anderen willen liever dat je ze hun gang laat gaan en ze met rust laat. Hoe dan ook, ruimtes of momenten creëren waar zelfstimulerend gedrag wordt aangemoedigd, kan OC-gebruikers helpen zich veilig en gesteund te voelen. Je kunt ze ook andere zintuiglijke uitlaatkleppen aanbieden, zoals friemelspeeltjes (fidget-speelgoed) of kleine slaginstrumenten, om aan hun stimmingsbehoefte te voldoen.
6. Haal het OC-apparaat niet weg en demp het geluid niet: Haal het OC-apparaat niet weg, zet het niet op stil en zet ook het volume niet lager zonder toestemming van de gebruiker. Hiermee ontneem je de gebruiker het vermogen om te communiceren en dat kan emotioneel leed of trauma veroorzaken. Het herhaaldelijk tikken van de gebruiker, ongeacht of hij dit doet om te verkennen, te communiceren of te stimmen, mag niet als problematisch gedrag worden gezien dat gecorrigeerd of gestuurd moet worden.
Inzicht in waarom OC-gebruikers herhaaldelijk op knoppen tikken, helpt bij het creëren van een ondersteunende en empathische leeromgeving die zowel hun taalontwikkeling als succesvolle communicatie bevordert.
