Toen Daniël jong was, kon hij vaak niet praten. Soms lukte het hem wel te praten, maar kon hij de woorden niet juist uitspreken en raakte hij alleen maar gefrustreerd. Zijn zus las een nieuwsbericht over een man die typte op een computer, waarna de computer zijn woorden hardop uitsprak. Ze vertelde dit zo snel mogelijk aan Daniël, zodat ze aan zijn persoonlijk begeleider konden vragen om deze technologie te testen.
Anna kon na haar beroerte niet meer praten. Een van haar artsen verwees haar door naar een logopedist zodat ze kon leren communiceren met behulp van OC.
Veel mensen zoals Daniël en Anna kunnen niet goed genoeg praten om effectief te communiceren. Zij zouden waarschijnlijk baat hebben bij het gebruik van OC. Hoe ontdekken mensen de verschillende OC-opties? Een OC-vinder kan hierbij helpen.
Een OC-vinder is iemand die zich realiseert dat er andere communicatiemiddelen en -strategieën nodig zijn voor iemand die communicatieproblemen heeft. Hij kan de persoon doorverwijzen naar een logopedist of andere ondersteuning aanraden.
De zus en het zorgpersoneel van Daniël zijn OC-vinders, net als de arts van Anna. Zij zijn degenen door wie Daniël en Anna aan de slag zijn gegaan met OC. Mensen kunnen op veel verschillende manieren ontdekken hoe ze doeltreffend kunnen communiceren via OC. Veel mensen die OC gebruiken, melden dat ze OC bij toeval hebben ontdekt, doordat ze iemand ontmoetten die de technologie toevallig gebruikte of kende. Een OC-vinder kan daarom van groot belang zijn, want die persoon zorgt ervoor dat mensen die moeite hebben met spreken snel in aanraking komen met OC.
Geen OC-vinder
Daniël en Anna hadden geluk: zij hadden een OC-vinder. Maar niet iedereen krijgt zo’n helpende hand geboden. Uit interviews met OC-gebruikers is gebleken dat veel mensen OC niet hebben ontdekt via een zorgverlener die hen bijvoorbeeld heeft doorverwezen naar professionele ondersteuning. Vaak spraken ze toevallig met een behulpzame verpleegkundige, een kennis of een andere OC-gebruiker en kwamen ze daardoor in aanraking met OC. Soms had een vriend of familielid een verhaal gelezen over iemand anders die OC gebruikt. De geïnterviewden kregen vaak geen formeel OC-onderzoek of deskundige ondersteuning om de juiste OC-oplossing te vinden. Vaak besteedden ze tijd en geld aan apps die niet nuttig waren voordat ze de juiste app vonden.
Wat gebeurt er wanneer iemand niet goed (genoeg) kan praten, maar geen hulp krijgt bij het ontdekken van OC? Vaak gaat de persoon pas laat aan de slag met OC. Daarvoor kan hij (of zij) jarenlang last hebben van communicatieproblemen en frustraties, of sociaal geïsoleerd en eenzaam worden. Als hij/zij een progressieve stoornis heeft, is het vaak van groot belang dat hij/zij zo vroeg mogelijk begint met OC. Zo kan die persoon blijven communiceren wanneer de symptomen erger worden. Iemand die te laat aan de slag gaat met OC, kan dit mogelijk niet meer gebruiken.
“Het is zeer onwaarschijnlijk dat iemand minder gaat praten omdat hij OC gebruikt. Het alternatief – geen OC-vinder hebben en alleen te maken krijgen met ouders en zorgverleners die je spraak willen corrigeren, en erop blijven aandringen dat je meer en beter gaat spreken – kan vervelend en frustrerend zijn, en leidt vaak alleen tot minder zelfvertrouwen omdat je het idee krijgt dat je iets verkeerd doet. Een OC-vinder begrijpt dat je andere communicatiebehoeften hebt en dringt niet alleen maar aan op spraak, maar zoekt een combinatie van spraak en een reeks andere methoden. Het voelt gewoon alsof iemand je vertelt dat je iets moet vastschroeven (communiceren) terwijl je alleen maar een hamer hebt (spraak). Ze zeuren aan je hoofd en vertellen je dat je de schroef echt kunt vastdraaien, als je maar genoeg oefent, het vaker probeert of de hamer anders vasthoudt. Ze begrijpen niet dat hamers voor ons gewoon niet werken om iets vast te schroeven. OC-vinders laten de hamer liggen voor het geval we deze toch willen gebruiken, maar ze geven ons ook allerlei soorten schroevendraaiers zodat we zelf kunnen bepalen wat het beste voor ons werkt.” ~ Endever* Corbin, OC-gebruiker
Wie kunnen OC-vinders worden?
Mogelijke OC-vinders zijn overal. Wellicht zijn dit professionele hulpverleners die de communicatiebehoeften van een persoon kunnen beoordelen, en hem/haar vervolgens kunnen doorverwijzen of aanbevelingen voor OC kunnen doen. Ze verwijzen de mogelijke OC-gebruiker door naar hulpverleners op gebied van OC (voor bijvoorbeeld een OC-onderzoek).
Dit zijn enkele voorbeelden van OC-vinders:
- Medici: artsen, kinderartsen, revalidatiepersoneel, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en zelfs logopedisten die minder ervaring hebben met OC
- Onderwijsteams: docenten, begeleiders, psychologen, orthopedagogen, onderwijsassistenten, of directeuren
- OC-gebruikers en belangenbehartigers
- Gezin: ouders, broers en zussen of partner
- Vrienden of collega's, (al dan niet online)
- Organisaties in de gehandicaptenzorg, casemanagers en bureaus voor arbeidsreïntegratie
Op eigen kracht
Niet iedereen heeft een OC-vinder die het OC-proces start. In veel gevallen vindt de persoon zelf een OC-oplossing. Veel mensen zoeken en ontdekken OC zelf, omdat niemand deze oplossing heeft voorgesteld. Mogelijk gaan ze op zoek naar een oplossing omdat ze zelf vinden dat ze niet kunnen vertrouwen op hun natuurlijke spraak, dat ze niet genoeg kunnen praten of dat het te veel moeite kost.
Bij kinderen die niet spreken zijn familieleden vaak de eersten die OC zoeken en ontdekken. Als gebruikers zelf initiatief moeten nemen, ontdekken ze OC pas veel later. Vaak hadden ze gewild dat iemand (zoals een OC-vinder) OC al veel eerder had voorgesteld.
